Tình hình kinh tế - xã hội quý I, nhiệm vụ trọng tâm quý II năm 2018
Thông tin về tình hình kinh tế - xã hội quý I, nhiệm vụ trọng tâm quý II năm 2018
Phần thứ nhất
TÌNH HÌNH KINH TẾ - XÃ HỘI QUÝ I NĂM 2018
I. NHỮNG KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
Những tháng đầu năm 2018, kinh tế thế giới tiếp tục ghi nhận những tín hiệu lạc quan với động lực tăng trưởng đến từ Mỹ, các nền kinh tế mới nổi tại Châu Á và khu vực đồng Euro. Ở trong nước, kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, mặt bằng lãi suất, tỷ giá và lạm phát được kiểm soát, sản xuất công nghiệp và dịch vụ thương mại có bước phát triển song vẫn đan xen những khó khăn, thách thức. Trong bối cảnh đó, các cấp, các ngành trong tỉnh đã tập trung chỉ đạo thực hiện đầy đủ, kịp thời Nghị quyết của Chính phủ, Nghị quyết của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2018; đồng thời, tranh thủ tốt sự quan tâm chỉ đạo, hỗ trợ của Trung ương nên tình hình kinh tế - xã hội Quý I của tỉnh tiếp tục có những chuyển biến tích cực, quốc phòng - an ninh được giữ vững, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo. Kết quả cụ thể trên các lĩnh vực như sau:
1. Về kinh tế
Tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) Quý I ước đạt 7,43% (Quý I/2017 là 7,36%), trong đó: Nông, lâm, thủy sản tăng 0,86%, công nghiệp - xây dựng tăng 11,18%, dịch vụ tăng 7,1% và thuế sản phẩm giảm 16,35%. Cơ cấu các ngành kinh tế trong GRDP chuyển dịch tích cực, tỷ trọng ngành nông, lâm, thủy sản chiếm 15,29%, giảm 1,37%, công nghiệp - xây dựng 49,37%, tăng 2,12%, dịch vụ 32,64%, tăng 0,01% so với cùng kỳ, thuế sản phẩm 2,7%, giảm 0,76%.
1.1. Sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản
GTSX nông, lâm nghiệp và thủy sản ước đạt 4.806,8 tỷ đồng, bằng 17,5% kế hoạch và tăng 1,4% so với cùng kỳ. Sản lượng lương thực vụ đông ước đạt 66,7 nghìn tấn, bằng 92,2% kế hoạch và 71,4% cùng kỳ; năng suất các cây trồng chính giảm do ảnh hưởng bất lợi của mưa lũ trong tháng 9 và 10/2017: Ngô ước đạt 45 tạ/ha (giảm 2,2 tạ/ha), đậu tương 14,7 tạ/ha (giảm 1,0 tạ/ha), lạc 20,6 tạ/ha (tăng 2,9 tạ/ha). Đến nay, các địa phương đã cơ bản hoàn thành gieo cấy lúa vụ chiêm xuân, diện tích ước đạt 117,4 ngàn ha, vượt 0,4% kế hoạch và giảm 2,2% so với cùng kỳ; hiện các địa phương hiện đang tranh thủ thời tiết thuận lợi tiếp tục gieo trồng các cây vụ xuân, đến ngày 15/3 diện tích ngô đạt 12,5 nghìn ha, bằng 71,4% kế hoạch; lạc 7,3 nghìn ha, bằng 92,4% kế hoạch.
Hoạt động thu mua nguyên liệu mía, sắn được triển khai tích cực. Đến ngày 15/3, sản lượng mía nguyên liệu đạt 1.312,3 nghìn tấn, bằng 70,2% kế hoạch; sản lượng sắn nguyên liệu đạt 146,8 nghìn tấn, bằng 77,1% kế hoạch. Hiện nay, nhà máy sắn Như Xuân và nhà máy sắn Bá Thước đã kết thúc vụ chế biến, giá thu mua nguyên liệu của các nhà máy chế biến trên địa bàn tỉnh tăng so với cùng kỳ, nhất là giá thu mua sắn nguyên liệu tăng cao do nguồn cung giảm mạnh.
Chăn nuôi phát triển ổn định, công tác phòng chống dịch bệnh được quan tâm, không để xảy ra dịch bệnh trên đàn vật nuôi. Tiến độ tiêm phòng cho gia súc, gia cầm đợt 1 bảo đảm theo kế hoạch, đến ngày 15/3 toàn tỉnh đã tiêm được 1,2 triệu liều vaccine cho gia súc, gia cầm, bằng 75% so với cùng kỳ.
Lâm nghiệp phát triển theo hướng bền vững, GTSX ước đạt 536,1 tỷ đồng, bằng 31,2% kế hoạch và tăng 8,2% so với cùng kỳ. Các địa phương đã phát động Tết trồng cây gắn với thực hiện kế hoạch trồng rừng năm 2018, đến nay đã trồng được trên 01 triệu cây phân tán và 564 ha rừng tập trung, đạt 5,6% kế hoạch; sản lượng gỗ khai thác ước đạt 152,24 nghìn m3, đạt 27,7% kế hoạch và tăng 13,1% so với cùng kỳ. Công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng được quan tâm, đã phát hiện và xử lý 158 vụ vi phạm, thu nộp ngân sách nhà nước 2,26 tỷ đồng.
Sản xuất thủy sản tiếp tục tăng khá, GTSX ước đạt 1.373,4 tỷ đồng, bằng 26% kế hoạch và tăng 7,2% so với cùng kỳ; sản lượng ước đạt 42.231 nghìn tấn, tăng 7% (khai thác đạt 28.957 nghìn tấn tăng 7,1%). Năng lực đánh bắt được nâng lên, hiện có 1.828 tàu cá có công suất từ 90CV trở lên, tăng 136 tàu so với cùng kỳ, chiếm 24,5% tổng số tàu cá toàn tỉnh.
Chương trình MTQG xây dựng NTM tiếp tục được quan tâm. Toàn tỉnh hiện có 01 huyện, 241 xã, 524 thôn, bản được công nhận đạt chuẩn NTM, bình quân đạt 15 tiêu chí/xã, tăng 0,8 tiêu chí/xã so với đầu năm 2017.
1.2. Sản xuất công nghiệp
Sản xuất công nghiệp duy trì tốc độ tăng trưởng khá, GTSX Quý I ước đạt 18.131 tỷ đồng, tăng 12,4% so với cùng kỳ và bằng 19,8% kế hoạch (Quý I/2017 đạt 20,6% KH). Chỉ số sản xuất công nghiệp ước đạt 111,2; đa số sản lượng các sản phẩm công nghiệp chủ yếu trong quý tăng cao so với cùng kỳ như: Quần áo may sẵn (tăng 36,3%), bia (32,8%), giầy xuất khẩu (13,4%), xi măng (14,2%), điện sản xuất (59,2%), ô tô tải (26,6%), thuốc lá bao (33,3%). Tuy nhiên, vẫn còn 03 sản phẩm có sản lượng giảm so với cùng kỳ là: Clinker (giảm 25,1%), gạch lát nền (9,2%), quặng secpentine (15,7%). Trong quý, một số cơ sở công nghiệp hoàn thành cuối năm 2017 đi vào sản xuất ổn định, góp phần tăng sản lượng chung của tỉnh như: Xi măng Long Sơn (Dây chuyền 2), thủy điện Trung Sơn (260MW), các nhà máy may tại Triệu Sơn, Đông Sơn, Như Thanh...; nhà máy thủy điện Cẩm Thủy I (28,8MW) cơ bản hoàn thành, đang tích nước để chạy thử trong tháng 4/2018. Đặc biệt, Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn đã chính thức chạy thử đồng bộ từ ngày 28/02/2018, dự kiến sẽ có sản phẩm thương mại trong tháng 05/2018; đồng thời, đã bàn giao mặt bằng khu C diện tích 110,4ha cho nhà máy để mở rộng giai đoạn 2 dự án Lọc hóa dầu Nghi Sơn.
Sản xuất tiểu thủ công nghiệp có bước phát triển, mặt hàng phong phú, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của nhân dân, nhất là trong dịp Tết Nguyên đán. Giá trị sản xuất tiểu thủ công nghiệp Quý I ước đạt 3.472 tỷ đồng, tăng 20,9% so với cùng kỳ, chiếm 19,1% tổng GTSX công nghiệp cả tỉnh.
1.3. Dịch vụ
Các ngành dịch vụ tiếp tục có bước phát triển. Hoạt động thương mại diễn ra sôi động, nhất là trong dịp Tết; tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ ước đạt 22.952 tỷ đồng, bằng 25,5% kế hoạch và tăng 12,2% so với cùng kỳ. Giá cả thị trường nhìn chung ổn định, chỉ số giá tiêu dùng tháng 2 tăng 1,5% so với tháng trước và tăng 2,02% so với cuối năm 2017. Công tác kiểm tra, giám sát, phòng chống gian lận thương mại được tăng cường, đã phát hiện và xử lý 1.589 vụ vi phạm, thu nộp ngân sách 4,37 tỷ đồng, trị giá hàng chờ bán, tiêu hủy 407 triệu đồng.
Xuất khẩu Quý I khởi sắc, giá trị xuất khẩu ước đạt 420,75 triệu USD, bằng 21,6% kế hoạch và tăng 20,2% so với cùng kỳ (trong đó chính ngạch đạt 410,26 triệu USD, tăng 20,9%); giá trị nhập khẩu ước đạt 233,25 triệu USD, tăng 28,2% so với cùng kỳ.
Hoạt động du lịch, lễ hội diễn ra khá náo nhiệt gắn với các hoạt động văn hóa, thể thao và lễ hội đầu năm. Ngành du lịch ước đón 824 nghìn lượt khách, bằng 10% kế hoạch và tăng 9,4% so cùng kỳ (khách quốc tế là 31,7 nghìn lượt, tăng 18,7%); doanh thu du lịch ước đạt 883,5 tỷ đồng, tăng 7,4%. Du khách đến tỉnh tập trung chủ yếu ở TP.Sầm Sơn, Quần thể du lịch nghỉ dưỡng sinh thái FLC, khu du lịch tâm linh Am Tiên, Phủ Na và các điểm du lịch sinh thái.
Dịch vụ vận tải đáp ứng tốt nhu cầu của người dân và doanh nghiệp, nhất là các thời điểm trước, trong và sau Tết. Vận chuyển hàng hóa ước đạt 13,7 triệu tấn, tăng 7,2% so với cùng kỳ, hành khách ước đạt 11,3 triệu lượt khách, tăng 14,3%; doanh thu vận tải ước đạt 2.329 tỷ đồng, tăng 10%. Khối lượng hàng qua cảng đạt 2,34 triệu tấn, tăng 12,5% (cảng Nghi Sơn đạt 2,3 triệu tấn).
Huy động vốn của các tổ chức tín dụng (không bao gồm ngân hàng phát triển) ước đến 31/3 ước đạt 75.750 tỷ đồng, tăng 2,5% so với đầu năm 2018; tổng dư nợ ước đạt 93.240 tỷ đồng, tăng 2%. Cho vay 5 đối tượng thuộc lĩnh vực ưu tiên đạt 36.598 tỷ đồng; cho vay theo chương trình phát triển thủy sản đạt trên 630 tỷ đồng. Trong những tháng đầu năm, nhiều ngân hàng lớn như Agribank, Vietinbank, BIDV thực hiện điều chỉnh giảm lãi suất cho vay từ 0,5 - 1%, đưa ra các gói tín dụng ưu đãi..., tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn sản xuất kinh doanh.
1.4. Thu ngân sách nhà nước Quý I ước đạt 2.568 tỷ đồng, bằng 12% dự toán và giảm 8% so với cùng kỳ; trong đó thu nội địa đạt 2.363,6 tỷ đồng, giảm 6% so với cùng kỳ, thu từ xuất nhập khẩu đạt 204,4 tỷ đồng, giảm 20%. Chi ngân sách ước đạt 6.078,6 tỷ đồng, bằng 22% dự toán năm, đáp ứng nhu cầu kinh phí thực hiện nhiệm vụ trên các lĩnh vực.
1.5. Công tác quản lý nhà nước về tài nguyên, khoáng sản tiếp tục được tăng cường; trong Quý I đã thực hiện giao đất, cho thuê, thu hồi và chuyển đổi mục đích sử dụng đất cho 84 dự án với diện tích 76 ha, phê duyệt 07 báo cáo thăm dò khoáng sản, thu hồi và đóng cửa 22 mỏ khoáng sản. Công tác kiểm tra, giám sát bảo vệ môi trường được quan tâm, đã tổ chức kiểm tra, giám sát môi trường tại 14/100 cơ sở sau khi có Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) được duyệt; kiểm tra, xác định nguyên nhân và xử lý kịp thời ô nhiễm môi trường tại xã Ngư Lộc (Hậu Lộc), Sông Âm và nhà máy chế biến tinh bột sắn Phúc Thịnh (Ngọc Lặc).
2. Về hoạt động đối ngoại, đầu tư và phát triển doanh nghiệp
Hoạt động kinh tế đối ngoại, xúc tiến đầu tư tiếp tục được chú trọng. Lãnh đạo tỉnh đã tiếp và làm việc với nhiều đoàn công tác của các tổ chức, doanh nghiệp lớn trong và ngoài nước đến tỉnh như: Đại diện thương mại Liên bang Nga tại Việt Nam, Tập đoàn MAI resource international (Thụy Sĩ), Bộ dầu mỏ Kuwait, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam, đoàn Doanh nghiệp Singapore, đoàn Ngoại giao Nhà nước Kuwait, Công ty Kachay Global Development (Mỹ); đồng thời, đến và làm việc với Cơ quan Hợp tác Quốc tế Hàn Quốc (KOICA), Phòng Thương mại và Công nghiệp Hàn Quốc (KCCI), Tổng Công ty May 10 và tham dự Tọa đàm về ODA Hungary... để tranh thủ vận động, hợp tác và xúc tiến đầu tư vào tỉnh. Ngay sau kỳ nghỉ Tết, lãnh đạo tỉnh đã đến thăm, phát động sản xuất kinh doanh tại các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất lớn trong tỉnh; tổ chức gặp mặt đầu xuân các doanh nghiệp FDI và hội nghị đối thoại với doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh để kịp thời tiếp nhận, giải quyết khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp.
Trong quý, đã chấp thuận chủ trương đầu tư cho 59 dự án (02 dự án FDI) với tổng vốn đầu tư đăng ký là 4.414 tỷ đồng và 4,5 triệu USD, tăng 24 dự án so với cùng kỳ. Một số dự án quy mô lớn đã được chấp thuận như: Khu du lịch nghỉ dưỡng sinh thái bốn mùa cao cấp (TMĐT 993 tỷ đồng), Nhà máy sản xuất giấy bao bì Miza Nghi Sơn (625 tỷ đồng), Khu du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, resort ven biển, huyện Tĩnh Gia (380 tỷ đồng), Kho xăng dầu Hải Hà, KKT Nghi Sơn (391 tỷ đồng)...
Đầu tư phát triển Quý I chủ yếu tập trung thực hiện các dự án, công trình chuyển tiếp từ năm trước và triển khai kế hoạch đầu tư công năm 2018. Huy động vốn đầu tư phát triển 3 tháng đầu năm ước đạt 17.693 tỷ đồng, tương đương cùng kỳ và bằng 17,2% kế hoạch. Kế hoạch vốn đầu tư công năm 2018 từ nguồn cân đối ngân sách tỉnh, vốn hỗ trợ từ NSTW và TPCP do tỉnh quản lý đã được Chủ tịch UBND tỉnh giao chi tiết cho các chủ đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ đầu tư giải ngân và đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án; giá trị khối lượng thực hiện 3 tháng đầu năm ước đạt khoảng 497 tỷ đồng, giá trị giải ngân đạt 890 tỷ đồng, bằng 33,6% kế hoạch vốn đã giao chi tiết.
Phát triển doanh nghiệp đạt kết quả khá so với cùng kỳ. Đến ngày 20/3 có 429 doanh nghiệp thành lập mới, tổng vốn đăng ký đạt 2.754 tỷ đồng, tăng 24,3% số doanh nghiệp và 39,6% về vốn; vốn đăng ký bình quân 01 doanh nghiệp đạt 6,4 tỷ đồng, tăng 12,3% so với cùng kỳ.
3. Về văn hóa - xã hội
3.1. Hoạt động khoa học - công nghệ được đẩy mạnh; trong quý đã triển khai thực hiện 111 nhiệm vụ (13 nhiệm vụ cấp nhà nước, 98 nhiệm vụ cấp tỉnh), đánh giá thuyết minh 43/44 nhiệm vụ, nghiệm thu 6 nhiệm vụ KHCN cấp tỉnh năm 2018. Công tác quản lý nhà nước về tiêu chuẩn, đo lường chất lượng được tăng cường, đã kiểm tra 19 cơ sở và 1.886 phương tiện đo lường các loại.
3.2. Hoạt động văn hóa, thông tin đã tập trung tuyên truyền các nhiệm vụ chính trị, các sự kiện quan trọng của đất nước và của tỉnh; trọng tâm là những thành tựu, kết quả nổi bật trong phát triển kinh tế - xã hội năm 2017 của cả nước nói chung và tỉnh ta nói riêng, Nghị quyết Hội nghị lần thứ 6 của BCH Trung ương Đảng khóa XII, các hoạt động văn hóa, thể thao mừng Đảng, mừng Xuân 2018 gắn với Kỷ niệm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, ngày Bác Hồ lần đầu tiên về thăm Thanh Hóa. Các ngành, các địa phương đã tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, thể thao, lễ hội như: Biểu diễn văn nghệ và bắn pháo hoa tầm thấp chào năm mới 2018, khai hội báo Xuân và triển lãm sách báo mùa Xuân, biểu diễn văn nghệ, thư pháp, võ thuật, lễ hội hoa xuân, tổ chức tuần lễ văn hóa Hội An tại TP.Thanh Hóa..., góp phần nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân. Quản lý nhà nước về văn hóa, lễ hội được tăng cường, các địa phương tổ chức thực hiện nghiêm các quy định về lễ hội, bảo đảm lành mạnh, an toàn, tiết kiệm.
Phong trào thể thao quần chúng được duy trì, toàn tỉnh đã tổ chức 735 giải thể thao quần chúng, có 22/27 đơn vị cấp huyện tổ chức Đại hội TDTT. Thể thao thành tích cao được quan tâm, tỉnh đã tổ chức thành công giải Cờ vua - Cờ tướng các nhóm tuổi khu vực miền Trung mở rộng lần thứ XVI, kết quả các VĐV của tỉnh xếp thứ 2 toàn đoàn; tạo điều kiện về cơ sở vật chất và tập trung lực lượng VĐV tham gia các giải thi đấu quốc gia và quốc tế năm 2018.
3.3. Ngành Giáo dục và Đào tạo đã hoàn thành đánh giá sơ kết học kỳ I, triển khai thực hiện các nhiệm vụ học kỳ II năm học 2017 - 2018; tập trung giải quyết tình trạng thừa, thiếu giáo viên, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện và tỷ lệ phổ cập giáo dục toàn tỉnh. Giáo dục mũi nhọn duy trì thành tích cao, tại kỳ thi học sinh giỏi THPT quốc gia năm học 2018, học sinh tỉnh ta đạt 64 giải (06 giải nhất), tăng 12 giải so với năm 2017, đứng thứ 4 toàn quốc; có 11 học sinh tham gia đội tuyển quốc gia dự thi OLYMPIC quốc tế năm 2018 (vòng 1). Trong quý đã có thêm 61 trường được công nhận đạt chuẩn quốc gia, nâng tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia lên 62,9%. Công tác xã hội hóa giáo dục, khuyến học, khuyến tài được quan tâm, đã tổ chức trao học bổng cho học sinh, sinh viên nghèo vượt khó với tổng số tiền trên 5,4 tỷ đồng.
3.4. Ngành Y tế đã chỉ đạo các cơ sở y tế nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho nhân dân, duy trì chế độ trực 24/24 giờ ở tất cả các tuyến; đẩy mạnh kiểm tra, đánh giá chất lượng, sự hài lòng của bệnh nhân, cán bộ y tế tại các cơ sở khám chữa bệnh trong tỉnh. Công tác phòng chống dịch bệnh được quan tâm, không có dịch bệnh lớn xảy ra. Công tác thanh tra, kiểm tra chất lượng vệ sinh ATTP được đẩy mạnh; đã tổ chức kiểm tra 72 cơ sở, phát hiện và xử lý 06 cơ sở vi phạm, thu nộp ngân sách 14 triệu đồng.
3.5. Ngành Lao động, Thương binh và Xã hội, các địa phương đã thực hiện đầy đủ, kịp thời các chế độ, chính sách an sinh xã hội. Các cấp, các ngành, các đơn vị và các cá nhân đã tổ chức thăm hỏi, động viên và tặng quà cho hơn 158 nghìn đối tượng chính sách, người cao tuổi; hỗ trợ 677 tấn gạo cho các đối tượng có hoàn cảnh khó khăn trong dịp Tết; tổ chức các đoàn công tác đi dâng hương, viếng các Nghĩa trang liệt sỹ trong và ngoài tỉnh. Công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm được quan tâm, trong quý đã tổ chức 6 phiên giao dịch việc làm, tạo việc làm mới cho 13.750 lao động (đạt 20,8% kế hoạch, tương đương cùng kỳ), trong đó xuất khẩu 1.655 lao động; giải quyết chế độ bảo hiểm thất nghiệp cho 2.539 đối tượng và giao chỉ tiêu tuyển sinh đào tạo nghề năm 2018 đến từng huyện, thị xã, thành phố.
4. Về quốc phòng - an ninh
Tình hình chính trị ổn định, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo. Lực lượng vũ trang đã thực hiện nghiêm chế độ trực sẵn sàng chiến đấu, tăng cường tuần tra, bám sát địa bàn, đảm bảo an ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội, nhất là trong dịp lễ, Tết và tổ chức các sự kiện quan trọng của tỉnh. Đã hoàn thành 100% kế hoạch tuyển quân năm 2018 với 3.701 quân nhân nhập ngũ; tổ chức tập huấn nghiệp vụ quốc phòng, an ninh, chính trị chuyên ngành cho hơn 14.000 cán bộ, chiến sỹ.
Lực lượng công an đã tổ chức nhiều đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm và tệ nạn xã hội, tăng cường lực lượng xuống cơ sở nhằm ngăn chặn và xử lý các hoạt động mua bán, tàng trữ, vận chuyển trái phép các loại vũ khí, vật liệu nổ; bảo đảm trật tự an toàn giao thông nên tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh cơ bản ổn định, không xảy ra các vụ việc phức tạp. Trong quý, các lực lượng an ninh đã phát hiện 429 vụ, 891 đối tượng phạm tội về trật xã hội (giảm 31 vụ và 44 đối tượng so với cùng kỳ); 142 vụ, 157 đối tượng phạm tội về kinh tế (tăng 47 vụ); 127 vụ, 195 đối tượng phạm tội ma túy (tăng 23 vụ); xảy ra 37 vụ tai nạn giao thông, làm chết 39 người và bị thương 23 người, giảm 02 vụ, 06 người chết và tăng 02 người bị thương. Công tác phòng, chống cháy nổ được tăng cường, số vụ cháy đã giảm gần 50% so với cùng kỳ.
Tóm lại, Tuy ảnh hưởng từ kỳ nghỉ Tết Nguyên đán Mậu Tuất 2018, nhưng kết quả thực hiện các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội Quý I năm 2018 là tương đối tích cực và có bước phát triển, nhiều chỉ tiêu kinh tế - xã hội tăng khá so với cùng kỳ. Trong lĩnh vực sản xuất, các ngành công nghiệp, xây dựng và dịch vụ có tốc độ tăng trưởng khá; nông nghiệp tuy bị ảnh hưởng của thời tiết nhưng vẫn có bước phát triển; dự án Lọc hóa dầu Nghi Sơn đã nhập nguyên liệu thô và đang tiến hành chạy thử. Hoạt động kinh tế đối ngoại, xúc tiến đầu tư tiếp tục được đẩy mạnh, số dự án đầu tư trực tiếp, doanh nghiệp thành lập mới tăng cao so với cùng kỳ. Chất lượng hoạt động văn hóa - xã hội được nâng lên, giáo dục mũi nhọn duy trì vị trí tốp đầu cả nước, chế độ an sinh xã hội được thực hiện đầy đủ, kịp thời, đời sống tinh thần và vật chất của nhân dân được cải thiện. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm, tai nạn giao thông giảm cả số vụ và số người chết. Đây là những tín hiệu tích cực, tạo nền tảng quan trọng cho thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2018.
II. NHỮNG HẠN CHẾ, YẾU KÉM
Bên cạnh những kết quả đạt được nêu trên, tình hình kinh tế - xã hội Quý I năm 2018 của tỉnh vẫn còn những hạn chế, yếu kém cần khắc phục, đó là:
1. Một số lĩnh vực sản xuất còn gặp khó khăn; trong nông nghiệp: diện tích, năng suất, sản lượng gieo trồng vụ Đông không đạt kế hoạch và giảm so với cùng kỳ; quản lý hoạt động tàu cá trên biển vẫn còn nhiều bất cập, trong quý xảy ra 8 vụ tai nạn tàu cá khi khai thác trên biển, làm 4 người chết và 12 người mất tích, thiệt hại ước tính khoảng 4,8 tỷ đồng. Một số huyện chưa quyết liệt trong chỉ đạo, hướng dẫn gieo cấy lúa vụ chiêm xuân, để nhân dân gieo cấy trong điều kiện thời tiết không thuận lợi như Triệu Sơn, Vĩnh Lộc, Tĩnh Gia, Nông Cống, Quảng Xương.
Sản xuất công nghiệp tuy tăng khá, song một số nhà máy thiếu nguyên liệu đầu vào như mía đường, tinh bột sắn; khó khăn thị trường đầu ra như xi măng, ô tô tải, bia, phân bón các loại. Hạ tầng các khu, cụm công nghiệp chậm được đầu tư, gây lãng phí nguồn lực; việc thu hút đầu tư chợ, trung tâm thương mại gắn với mô hình quản lý, kinh doanh khai thác chợ hiệu quả chưa cao, chậm so với kế hoạch.
2. Thu ngân sách nhà nước giảm 8% so với cùng kỳ; trong đó, một số khoản thu có tỷ trọng lớn giảm mạnh như: Thu từ doanh nghiệp FDI (giảm 62%), thu từ DNNN ĐP (giảm 29%), thu từ DNNN TW (giảm 28%), thuế thu nhập cá nhân (giảm 18%), thu từ hoạt động XNK (giảm 20%).
3. Số lượng doanh nghiệp đăng ký thành lập mới tuy tăng cao so với cùng kỳ nhưng đạt thấp so với kế hoạch (bằng 14,3% kế hoạch), trong đó nhiều huyện đạt rất thấp so với chỉ tiêu kế hoạch được giao như: Cẩm Thủy (4%), Lang Chánh (5%), Nông Cống (8%), Mường Lát (10%), Ngọc Lặc (10%), Triệu Sơn (11%), Nga Sơn (12%). Đóng góp của doanh nghiệp trong tổng thu ngân sách nhà nước còn thấp, nộp ngân sách của các doanh nghiệp ước đạt 781,4 tỷ đồng, giảm 21,25% so với cùng kỳ và chiếm 30% tổng thu ngân sách trên địa bàn.
4. Thời gian hoàn thành hồ sơ, thủ tục và triển khai thực hiện của một số dự án đầu tư trực tiếp vẫn còn chậm, chưa bảo đảm thời hạn ghi trong quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư. Công tác GPMB một số dự án đầu tư khu vực đô thị kéo dài, chưa được giải quyết dứt điểm. Tiến độ thực hiện một số dự án đầu tư công còn chậm; một số dự án có số dư tạm ứng lớn, kéo dài song chưa có nhiều chuyển biến trong việc hoàn ứng. Công tác quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng trên một số lĩnh vực, địa bàn còn hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư.
5. Vi phạm quy định về tài nguyên, khoáng sản còn xảy ra ở một số địa phương, hoạt động khai thác, tập kết cát trái phép vẫn tiềm ẩn nguy cơ tái diễn. Tình trạng ô nhiễm môi trường một số nơi chậm được khắc phục, tiến độ thực hiện các dự án xử lý ô nhiễm môi trường còn chậm, gây bức xúc trong nhân dân.
6. Tình trạng nợ đóng bảo hiểm xã hội của các doanh nghiệp vẫn tiếp diễn, hiện có 1.020 doanh nghiệp nợ BHXH từ 3 tháng trở lên với tổng số tiền 170,3 tỷ đồng, tăng 74 doanh nghiệp và 38,3 tỷ đồng so với cùng kỳ. Vướng mắc trong thanh toán bảo hiểm y tế và tình trạng quá tải bệnh viện chậm được khắc phục. Trong quý đã xảy ra 03 vụ tai nạn lao động, làm chết 03 người; tình trạng doanh nghiệp nợ lương công nhân vẫn diễn ra, hồ sơ đề nghị giải quyết chế độ thất nghiệp tăng cao so cùng kỳ (33,35%). Cơ sở vật chất, trang thiết bị trường học chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục. Hoạt động truyền đạo trái phép, di dân tự do, buôn bán ma túy trên tuyến biên giới còn diễn biến khó lường.
Những hạn chế, yếu kém nêu trên có nguyên nhân khách quan do diễn biến bất lợi của thời tiết, yếu tố thị trường, khả năng tài chính của các nhà đầu tư...; song nguyên nhân chủ yếu là do hiệu lực, hiệu quả chỉ đạo điều hành, tính cụ thể, quyết liệt ở một số ngành, địa phương, đơn vị chưa cao; việc chấp hành các chủ trương, chính sách và chỉ đạo của UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh có việc, có lúc chưa nghiêm; năng lực, ý thức trách nhiệm của một số cán bộ, công chức, người đứng đầu đơn vị trong thực hiện nhiệm vụ còn hạn chế, còn có biểu hiện gây khó khăn, phiền hà cho doanh nghiệp; phối hợp thực hiện giữa một số ngành, địa phương chưa chặt chẽ; việc thực hiện chế độ thông tin, báo cáo của một số ngành, địa phương, đơn vị chưa được nghiêm túc, kịp thời, ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu quả trong công tác chỉ đạo, điều hành của tỉnh.
Phần thứ hai
NHIỆM VỤ TRỌNG TÂM QUÝ II NĂM 2018
Quý II là quý quyết định đến việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội 6 tháng đầu năm, tạo đà cho tăng trưởng 6 tháng cuối năm và cả năm 2018. Để thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2018, bên cạnh việc tiếp tục chủ động triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm theo Nghị quyết của HĐND tỉnh về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2018, Kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết của Chính phủ, Nghị quyết của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh về nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2018 được ban hành tại Quyết định số 38/QĐ-UBND ngày 03/01/2018 của UBND tỉnh; các cấp, các ngành cần tập trung thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm sau:
1. Tập trung chỉ đạo chăm sóc, bảo vệ cây trồng vụ chiêm xuân, thực hiện nghiêm các phương án cấp, giữ nước chống hạn, các biện pháp phòng, chống dịch bệnh cho cây trồng để đạt năng suất cao nhất; hoàn thành thu hoạch và trồng mới nguyên liệu mía, sắn. Đẩy mạnh phát triển đàn vật nuôi gắn với phòng chống dịch bệnh, thực hiện tốt công tác kiểm dịch động vật, vệ sinh thú y và hoàn thành tiêm phòng cho gia súc, gia cầm đợt 1 trước ngày 30/4/2018. Chuẩn bị tốt các điều kiện về đất, cây giống, tranh thủ thời tiết thuận lợi để đẩy nhanh tiến độ trồng rừng, tăng cường kiểm tra công tác phòng, chống cháy rừng. Thực hiện tốt kiểm dịch giống thủy sản, điều kiện nuôi để đẩy mạnh thả nuôi thủy sản vụ Xuân Hè đúng thời vụ; tổ chức thực hiện nghiêm các quy định pháp luật về khai thác thủy sản bền vững và bảo đảm an toàn cho ngư dân trên biển. Tổ chức thực hiện tốt các cơ chế, chính sách khuyến khích tái cơ cấu ngành nông nghiệp, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các công trình phòng chống lụt bão năm 2018, các dự án đầu tư vào nông nghiệp và các dự án xây dựng nông thôn mới. Thực hiện tốt công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát và xác nhận chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn theo quy định.
2. Tăng cường nắm bắt, đấu mối, làm việc với doanh nghiệp, nhà đầu tư để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo thuận lợi cho sản xuất kinh doanh và đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án công trình đang triển khai; nhất là các dự án lớn, trọng điểm trong các khu công nghiệp và khu kinh tế như: Xi măng Long Sơn (giai đoạn 2), Cảng container Long Sơn, thủy điện Trung Sơn, thủy điện Cẩm Thủy 2, các nhà máy may công nghiệp... Các ngành, các địa phương theo chức năng, nhiệm vụ được giao, đấu mối, phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành Trung ương và các đơn vị liên quan tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn có sản phẩm thương mại trong tháng 5/2018, dự án Nhiệt điện Nghi Sơn II khởi công trong Quý II/2018. Xây dựng và triển khai tốt phương án điều tiết điện, nước nhằm bảo đảm điều kiện sản xuất tốt nhất cho các doanh nghiệp; thường xuyên đấu mối với các Tổng Công ty, Tập đoàn để giao thêm chỉ tiêu, sản lượng cho các doanh nghiệp thành viên đóng trên địa bàn tỉnh.
3. Đẩy mạnh các chương trình xúc tiến thương mại, du lịch gắn với thực hiện hiệu quả cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam", chương trình "Đưa hàng Việt về nông thôn". Khuyến khích các doanh nghiệp nâng cao chất lượng dịch vụ, duy trì thị trường truyền thống, đồng thời tranh thủ hiệp định CPTPP vừa được ký kết để mở rộng liên kết, tìm kiếm, mở rộng thị trường tiêu thụ, đẩy mạnh xuất khẩu. Đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các dự án hạ tầng du lịch, chỉnh trang đô thị, chuẩn bị tốt các điều kiện khai trương và khai thác du lịch hè năm 2018 tại các khu du lịch Sầm Sơn, Hải Tiến, Hải Hòa. Nâng cao chất lượng hoạt động vận tải, tiếp tục vận động, hỗ trợ các hãng hàng không mở các đường bay mới từ sân bay Thọ Xuân đi các thành phố lớn trong nước và quốc tế. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp của tỉnh; đẩy mạnh các hoạt động thanh toán qua ngân hàng đối với các dịch vụ công như thuế, điện, nước, phí và chi trả các chương trình an sinh xã hội.
4. Tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh. Tăng cường công tác xúc tiến, vận động thu hút đầu tư vào tỉnh, chuẩn bị các điều kiện cần thiết để tổ chức thành công đoàn xúc tiến đầu tư của tỉnh tại Kuwait trong tháng 4/2018. Các đơn vị đầu mối phối hợp chặt chẽ với các nhà tài trợ vốn ODA, các bộ ngành Trung ương để hoàn thành hồ sơ, thủ tục các dự án ODA trên địa bàn tỉnh trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp nhằm cải thiện và nâng cao Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh trong năm 2018 và giai đoạn đến năm 2020.
Tăng cường đôn đốc các nhà đầu tư, doanh nghiệp đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án đầu tư trực tiếp, nhất là các dự án đã ký Biên bản Ghi nhớ đầu tư tại Hội nghị xúc tiến đầu tư năm 2017. Tổ chức định kỳ và đột xuất các buổi tiếp xúc doanh nghiệp để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện dự án, kiên quyết thu hồi các dự án triển khai chậm, vi phạm các quy định của pháp luật về đất đai, đầu tư. Các ngành, các địa phương theo nhiệm vụ được giao, khẩn trương giải quyết dứt điểm những tồn tại, khó khăn của doanh nghiệp FDI đã được Chủ tịch UBND tỉnh kết luận tại Hội nghị gặp mặt doanh nghiệp FDI đầu xuân 2018; triển khai hiệu quả Kế hoạch đào tạo khởi sự doanh nghiệp và đội ngũ doanh nhân năm 2018.
5. Đối với các dự án đầu tư công đã được giao kế hoạch vốn, các chủ đầu tư chỉ đạo nhà thầu tranh thủ thời tiết thuận lợi để đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án, lập hồ sơ khối lượng hoàn thành để giải ngân và hoàn vốn tạm ứng; các dự án khởi công mới, chưa đủ điều kiện giao kế hoạch, các chủ đầu tư khẩn trương phối hợp với các đơn vị tư vấn hoàn chỉnh hồ sơ và trình duyệt theo quy định để tổng hợp giao kế hoạch vốn chi tiết, tổ chức lựa chọn nhà thầu theo quy định. Các ngành theo chức năng nhiệm vụ tăng cường kiểm tra, giám sát chất lượng công trình, việc sử dụng, tạm ứng và thanh quyết toán vốn đầu tư công, bảo đảm đúng mục tiêu đầu tư.
6. Tiếp tục triển khai đợt cao điểm GPMB thực hiện các dự án đầu tư có sử dụng đất trên địa bàn tỉnh, đáp ứng yêu cầu tiến độ GPMB các dự án đầu tư sử dụng vốn nhà nước và các dự án khác (chủ yếu là dự án của doanh nghiệp) đã được bố trí vốn và đủ điều kiện để GPMB. Các cấp, các ngành theo nhiệm vụ được giao, rà soát danh mục các dự án có sử dụng đất cần GPMB, làm việc và ký cam kết cụ thể về tiến độ thực hiện, tiến độ bàn giao mặt bằng của từng dự án; nội dung cam kết báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh (qua Sở Tài nguyên và Môi trường) trước ngày 05/4/2018 để theo dõi và được xem là tiêu chí quan trọng để đánh giá mức độ hoàn thành cuối năm của các đơn vị. Các chủ đầu tư trên cơ sở mặt bằng được giao khẩn trương bố trí nguồn vốn để triển khai thực hiện; UBND các huyện, thị xã, thành phố theo dõi, giám sát và đề xuất chuyển chủ đầu tư (đối với các dự án đầu tư công) hoặc thu hồi quyết định chủ trương đầu tư (đối với các dự án sản xuất kinh doanh) đối với các dự án đã có mặt bằng nhưng không triển khai thực hiện dự án.
7. Đẩy mạnh các biện pháp tăng thu, chống thất thu và gian lận thuế; rà soát và đôn đốc các đối tượng thực hiện nghĩa vụ tài chính với nhà nước, kiểm tra việc kê khai thuế năm 2018 của các doanh nghiệp, bảo đảm thu đúng, thu đủ theo quy định, nhất là các đối tượng có mức thu thấp trong Quý I. Tổ chức phân loại các đối tượng nợ đọng thuế, nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước để có biện pháp kiên quyết thu hồi các khoản nợ đọng theo quy định, đồng thời công bố công khai các doanh nghiệp nợ đọng thuế. Ngành thuế, Kế hoạch và Đầu tư và các đơn vị liên quan giám sát các doanh nghiệp tỉnh ngoài đầu tư trên địa bàn, khuyến khích hoặc chỉ chấp thuận chủ trương đầu tư cho các nhà đầu tư thành lập doanh nghiệp, chi nhánh hạch toán độc lập và nộp thuế cho tỉnh. Quản lý chặt chẽ việc sử dụng ngân sách, bảo đảm tiết kiệm, hiệu quả, đúng quy định của pháp luật; thực hiện chi trả kịp thời chế độ an sinh xã hội cho các đối tượng.
8. Các cấp, các ngành tăng cường thanh tra, kiểm tra và chấn chỉnh hoạt động khai thác, tập kết trái phép tài nguyên, khoáng sản. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về quản lý tài nguyên, khoáng sản và bảo vệ môi trường; quản lý chặt chẽ các nguồn gây ô nhiễm môi trường, xử lý nghiêm các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất gây ô nhiễm môi trường. Huy động, lồng ghép hiệu quả các nguồn vốn hỗ trợ từ Trung ương, ngân sách tỉnh và của doanh nghiệp để xử lý các sự cố ô nhiễm môi trường, tổ chức thực hiện tốt cơ chế, chính sách hỗ trợ xử lý chất thải rắn sinh hoạt.
9. Tổ chức tốt các hoạt động tuyên truyền các sự kiện chính trị, ngày lễ, kỷ niệm quan trọng của tỉnh và cả nước như: Kỷ niệm chiến thắng Hàm Rồng (03-04/4), ngày giải phóng Miền Nam (30/4), ngày sinh nhật Bác (19/5). Hoàn thành Đại hội TDTT cấp huyện, khai mạc Đại hội TDTT toàn tỉnh lần thứ VIII, chuẩn bị tốt các điều kiện để vận động viên tham gia thi đấu các giải quốc gia và quốc tế đạt kết quả cao nhất. Tổ chức thành công Lễ hội Bà Triệu gắn với kỷ niệm 1770 năm ngày mất Anh hùng dân tộc Triệu Thị Trinh.
Ngành Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo các trường học thực hiện đồng bộ các biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, hoàn thành tốt nhiệm vụ học kỳ II năm học 2017 - 2018; chuẩn bị các điều kiện, phương án để tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia năm 2018 và tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2018 - 2019 đảm bảo an toàn, nghiêm túc, đúng quy chế. Đẩy mạnh công tác xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia; rà soát, sắp xếp lại hệ thống các trường, lớp học các cấp bảo đảm hiệu quả, thiết thực, phù hợp với thực tế của từng địa phương.
Tiếp tục nâng cao chất lượng khám chữa bệnh ở các cơ sở y tế, đẩy mạnh ứng dụng các kỹ thuật mới trong khám và điều trị; triển khai việc sắp xếp, đổi mới và kiện toàn hệ thống tổ chức y tế trên địa bàn tỉnh. Tăng cường công tác phòng, chống dịch; hướng dẫn các địa phương xử lý tốt vệ sinh môi trường, chủ động giám sát dịch không để dịch lớn xảy ra, nhất là các dịch bệnh dễ phát sinh trong mùa hè. Đẩy mạnh kiểm tra, giám sát ATTP tại các khu, điểm du lịch; đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án Bệnh viện Ung bướu và các dự án xã hội hóa theo Nghị quyết số 93/NQ-CP của Chính phủ.
Tiếp tục chỉ đạo thực hiện hiệu quả Chương trình MTQG giảm nghèo nhanh và bền vững để đẩy nhanh tốc độ giảm nghèo, hạn chế tái nghèo. Đẩy mạnh công tác đào tạo nghề, phát triển thị trường lao động, giải quyết việc làm và xuất khẩu lao động, nhất là lao động khu vực nông thôn; tăng cường công tác quản lý nhà nước về thực hiện chế độ chính sách, việc làm cho người lao động, kịp thời giải quyết các mâu thuẫn, tranh chấp lao động nhằm giảm thiểu đình công trái pháp luật. Thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội, thường xuyên kiểm tra, nắm chắc tình hình đời sống nhân dân để kịp thời có phương án cứu trợ, nhất là thời kỳ giáp hạt, khu vực bị rủi ro, thiên tai.
10. Các lực lượng vũ trang duy trì nghiêm chế độ trực sẵn sàng chiến đấu; nắm chắc địa bàn, chủ động xử lý các tình huống, không để xảy ra bị động, bất ngờ. Chỉ đạo các địa phương triển khai công tác diễn tập khu vực phòng thủ tỉnh năm 2018. Lực lượng công an tiếp tục đẩy mạnh công tác phòng, chống tội phạm, tập trung vào tội phạm có tổ chức, sử dụng công cụ hỗ trợ nguy hiểm, tội phạm ma túy, tội phạm công nghệ cao. Tiếp tục thực hiện đồng bộ các biện pháp phòng, chống cháy nổ, bảo đảm an toàn giao thông, nhất là tại các khu du lịch hè 2018. Quản lý chặt chẽ lao động nước ngoài trên địa bàn, chủ động phòng ngừa và giải quyết các khiếu kiện ngay từ cơ sở, không để phát sinh thành điểm nóng, kéo dài./.
P.Tổng hợp